تاثیر رقابت بازار محصول بر معیارهای مختلف کیفیت سود

چکیده: هدف این پژوهش بررسی تأثیر رقابت بازار محصول بر روی معیارهای مختلف کیفیت سود در شرکت¬های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می¬باشد. دوره زمانی پژوهش، 1391-1381 بوده و 230 شرکت به عنوان نمونه انتخاب شده است. به دلیل ماهیت متغیرهای پژوهش، دوره زمانی نهایی پژوهش منوط به سال¬های 1386 الی 1390 گردید. برای تحلیل داده¬های پژوهش در حالت تلفیقی (ترکیبی)، از مدل¬های رگرسیونی چند متغیره در نرم¬افزار اقتصادسنجی eviews 6 استفاده شده است. در این پژوهش، معیارهای مختلف کیفیت سود مبتنی بر اصول حسابداری شامل کیفیت اقلام تعهدی، ماندگاری (پایداری) سود و قابلیت پیش¬بینی سود و همچنین کیفیت سود مبتنی بر اصول فعالیت بازار شامل مربوط بودن ارزش، زمان-بندی سود و ضریب واکنش سود، متغیر وابسته و رقابت بازار محصول، متغیر مستقل بوده و از متغیرهای کنترلی موثر بر کیفیت سود شامل نوع حسابرس، به موقع بودن گزارشگری مالی، شاخص سودآوری، اندازه شرکت، نسبت اهرمی، گزارش زیان توسط شرکت، نسبت ارزش بازار به ارزش دفتری و نوسان¬پذیری فروش نیز استفاده شده است. یافته¬های پژوهش نشان می¬دهد که رقابت بازار محصول بر روی پایداری سود، تأثیر منفی و معکوس داشته است. این در حالی است که رقابت بازار محصول بر روی سایر معیارهای کیفیت سود تأثیر ندارد. نتایج همچنین حاکی از تأثیر مثبت نوع حسابرس، سودآوری و نسبت اهرمی و تأثیر منفی اندازه شرکت بر معیار معکوس کیفیت اقلام تعهدی، تأثیر منفی گزارش زیان بر معیار معکوس پایداری سود، تأثیر مثبت نسبت اهرمی و تأثیر منفی اندازه شرکت بر معیار معکوس قابلیت پیش¬بینی سود، تأثیر مثبت سودآوری و تأثیر منفی نوسان¬پذیری فروش بر معیار معکوس زمان¬بندی سود، همچنین تأثیر مثبت سودآوری و تأثیر منفی گزارش زیان توسط شرکت بر معیار معکوس ضریب واکنش سود می¬باشد.